Projekt „Ołtarze przeszłości” jest realizowany od 2012 r. Jest to program renowacji zabytków małej architektury na terenie gminy Żołynia. Inicjatorem i koordynatorem działań jest Gminny Ośrodek Kultury w Żołyni. Projekt do roku 2016 realizowany był wspólnie ze Stowarzyszeniem Rozwoju i Promocji Gminy Żołynia, a następnie ze Stowarzyszeniem Kobiet w Żołyni.

Realizację projektu rozpoczęliśmy od odnowienia najstarszych, chylących się ku upadkowi nagrobków i krzyży z żołyńskiego cmentarza.

Projekt „Ołtarze przeszłości” jest kontynuowany i z roku na rok nabiera szerszego charakteru. Do tej pory udało się ocalić 24 nagrobki. Prace konserwatorskie prowadzi p. Jadwiga Bąk. Dzięki środkom finansowym, które zbieramy podczas kwest na przełomie października i listopada odnawiamy odnowić co roku kilka kolejnych nagrobków.

Naszą działalność wspierają organizacje i instytucje społeczne: Urząd Gminy Żołynia, Rada Gminy Żołynia, Stowarzyszenie Kobiet z Żołyni, Koło Gospodyń Wiejskich z Kopani Żołyńskich, Koło Gospodyń Wiejskich z Brzózy Stadnickiej, Zespół Szkół w Żołyni, Grupa Modlitewna i Akcja Katolicka z Żołyni, Szkoła Podstawowa w Zmysłówce oraz grono wolontariuszy.

W kolejnych latach projekt "Ołtarze przeszłości" zamierzamy rozszerzyć o obiekty małej architektury znajdujące się na terenie naszej gminy takie jak: przydrożne kapliczki i krzyże, pomniki historii oraz przyrody, a także cmentarz żydowski. Realizacja tych zadań wymaga wielu lat pracy i nakładów finansowych dlatego tak ważna jest integracja lokalnego środowiska. Działając razem możemy sprawić, aby przetrwała pamięć o minionych pokoleniach i dziedzictwo przodków. To nasza historia, którą winniśmy ocalić i przekazać dalej.

Podążając za słowami poety:

"Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,

Choć macie sami doskonalsze wznieść:

Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,

I miłość ludzka stoi tam na straży,

I wy winniście im cześć!"